Editör notu: N’olmuş?, bu yazıda bahsedilen ilkel doğum kontrol yöntemlerinin hiçbirini önermez. Etkili doğum kontrol yöntemleri için lütfen doktorunuza başvurun.
Aile planlaması, doğum kontrol, gebelik önleyiciler… Hiçbiri aslında yeni şeyler değil.
Antik Mısır‘da akasya yaprağı, bal ve keten tiftiği karıştırılıyor ve vajina içinde istenmeyen spermleri bloke etmek için kullanılıyordu. Antik Yunan‘da ise silphium isminde, yine Yunan topraklarında soyu tükenmiş olan bir bitki kullanılmaktaydı.
En eski yöntemlerden biri de serviksi bloke eden rahim içi lastik halkalardı. Bazı kültürlerde koni şekline getirilen yağlı kağıtlar kullanıldı. Hatta bazı yerlerde yarım limonlar…
1900’lerin başına kadar yaygın olarak kullanılmasa da İtalyan maceracı Casanova 1700’lerde kuzu derisinden kondom deneyimlerini paylaştı.
1920’lere kadar, özellikle Victoria Devri’nde doğum kontrole teşvik ve konu hakkında yazılı materyal dağıtımı yasaktı. Ancak 1920’lerde İngiliz aktivist Marie Stopes bu bariyeri kaldırarak doğum kontrolü ahlaki fonksiyonundan çok tıbbi fonksiyonlarını ön plana çıkararak açtığı klinikte kadınlara öğretti. Özellikle servikal kapların kullanımını anlattı.
1950’lerde kimyasal araştırmalar doğum kontrol haplarının ortaya çıkışını sağladı. Bu haplar 1960’lı yıllarda kullanılmaya başlandı.
TIME dergisinin 1967 yılındaki kapaklarından birinde doğum kontrol hapları tıp dünyasında ve kadınların özgürlük hareketinde bir devrim olarak sunuldu.
Tarihten farklı doğum kontrol yöntemlerine hızlı bir bakış…
M.Ö. 200 – M.S. 400 (Roma İmparatorluğu) Bronz rahim ağzı halkası. Serviksi bloke eden bu halkanın ortasındaki boşluk servikse sokulan bir çubukla halkanın sabit kalmasını sağlıyor. İlişki sırasında yerinden oynamasa da birleşmeyi acılı bir hale getirdiği tahmin ediliyor.
1754 yılı. Jean-Jacques Casanova (solda), bir kondoma üflerken…
1880. Süspansiyonlu gövdeye sahip bu rahim ağzı halkası serviks içi için tasarlanmış.
1910’lar… Gebelik önleyici sünger. 1900’lerin başlarında süngerler yaygın olarak gebelik önleyici olarak kullanıldı.
1910’lar… Hayvan bağırsak zarından yapılan bu kondom “çekal” olarak biliniyor. Gebeliğe karşı koruma sağlasa da gözenekli olması sebebiyle virüslere karşı işe yaramıyordu. AIDS gibi hastalıklardan koruma sağlamıyordu.
1920’ler… “Prorace” markasıyla üretilen bu gebelik önleyici ürün spermisid yani sperm öldürücü içeriyor. Diyaframla birlikte kullanılabilen bu ürünün markasına dikkat etmek gerekiyor. Marie Stopes’in soyarıtımına olan inancıyla bağlantılı. 1900’lerin başında yaygın olarak tartışılan genetik olarak insan ırkının ıslahı bilimi toplumdan “istenmeyen”lerin ayrıştırılmasını hedefliyordu.
1920’ler… “Prorace” marka servikal kap
1920’ler… Dr. Marie Stopes tarafından modifiye edilmiş “Racial” (Irksal) marka servikal kap. Yine dönemin insan ırkı ıslahı takıntısının bir sonucu…
1920’ler… Rahim içine konulan araçlar…
1920’ler…
1925
1920’ler… Alman jinekolog Ernst Grafenberg geliştirdiği bu rahim içi araç dönemin popüler gebelik önleyici araçlarındandı. Doktorlar tarafından yerleştirilebilen araç yıllarca rahimde kalarak embriyonun yerleşmesini ve döllenmesini engelliyordu.
1935 Test edilen kondomlar…
1965 İngiltere’de üretilen ilk doğum kontrol hapları
[Retronaut aracılığıyla]Başka N’olmuş: O gün geldi: Erkekler için doğum kontrol hapı yolda!